در عصر حاضر، مسئله حفاظت از محیط زیست و ارتقای کیفیت زندگی شهری به یکی از دغدغه‌های اساسی جوامع تبدیل شده است. یکی از حوزه‌های مهم در این زمینه، صنعت رنگ‌سازی و کاربرد رنگ‌ها در ساختمان‌سازی، دکوراسیون و فضاهای شهری است. رنگ‌ها علاوه بر نقش زیبایی‌شناختی، تأثیر مستقیمی بر سلامت انسان و محیط زیست دارند. در سال‌های اخیر، توجه به تولید و استفاده از رنگ‌های دوستدار محیط زیست، به‌ویژه رنگ‌های پایه آب، به عنوان گامی مؤثر در جهت تحقق توسعه پایدار شهری مورد توجه قرار گرفته است.
رنگ‌های سنتی که عمدتاً پایه حلال (Solvent-Based Paints) دارند، حاوی ترکیبات آلی فرّار (VOC) هستند. این ترکیبات در فرآیند خشک شدن رنگ به هوا متصاعد می‌شوند و منجر به آلودگی هوای داخل و خارج ساختمان می‌گردند. VOCها تأثیرات مخربی بر سلامت انسان دارند، از جمله تحریک سیستم تنفسی، سردرد، سرگیجه و در درازمدت احتمال بروز بیماری‌های قلبی و حتی سرطان را افزایش می‌دهند. افزون بر این، VOCها با شرکت در واکنش‌های فتوشیمیایی در جو، منجر به تشکیل اُزن تروپوسفری می‌شوند که یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای شهری است.
در مقابل، رنگ‌های پایه آب (Water-Based Paints) به عنوان جایگزینی پاک‌تر و ایمن‌تر مطرح شده‌اند. در این نوع رنگ‌ها، به جای استفاده از حلال‌های شیمیایی نفتی، از آب به عنوان حامل اصلی استفاده می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود میزان انتشار ترکیبات مضر به طور چشمگیری کاهش یابد. از نظر عملکرد نیز، پیشرفت‌های فناوری در سال‌های اخیر باعث شده رنگ‌های پایه آب از نظر دوام، پوشش‌دهی و مقاومت در برابر سایش، با رنگ‌های پایه حلال رقابت کنند و حتی در برخی موارد برتر باشند.
یکی از مزایای کلیدی رنگ‌های دوستدار محیط زیست، بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان‌ها است. از آنجا که افراد بخش عمده‌ای از زمان خود را در فضاهای بسته سپری می‌کنند، کیفیت هوای داخلی نقش مهمی در سلامت عمومی دارد. رنگ‌های پایه آب با انتشار ناچیز VOC، هوای پاک‌تری فراهم می‌کنند و از بروز حساسیت‌های تنفسی و آلرژیک جلوگیری می‌نمایند. این امر به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و افراد دارای مشکلات تنفسی از اهمیت بالایی برخوردار است.
از منظر زیست‌محیطی نیز، استفاده از رنگ‌های پایه آب سبب کاهش اثرات کربنی و آلودگی‌های ناشی از تولید، مصرف و دفع رنگ‌ها می‌شود. این رنگ‌ها به دلیل قابلیت شست‌وشوی ابزار با آب و عدم نیاز به مواد حلال، پسماندهای خطرناک کمتری تولید می‌کنند. همچنین، در فرآیند تولید آنها انرژی کمتری مصرف می‌شود که خود گامی در جهت توسعه پایدار شهری و کاهش مصرف منابع طبیعی است.
در حوزه توسعه پایدار شهری، استفاده از رنگ‌های دوستدار محیط زیست نه تنها به بهبود شرایط زیست‌محیطی کمک می‌کند، بلکه با ارتقای سلامت عمومی، افزایش رضایت شهروندان و کاهش هزینه‌های درمانی نیز همراه است. سیاست‌گذاران شهری می‌توانند با تدوین استانداردها و مقررات زیست‌محیطی در بخش ساخت‌وساز و رنگ‌آمیزی، استفاده از رنگ‌های پایه آب را ترویج دهند.
در نهایت، حرکت به سمت استفاده گسترده از رنگ‌های دوستدار محیط زیست، نمادی از مسئولیت‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی در راستای تحقق شهری پایدار، سالم و زیباست.